października 2020

Pod koniec pierwszego stulecia Apostoł Jan przebywał na Patmos, wyspie u wybrzeży obecnej Turcji, około 100 km od Efezu. Tam otrzymał objawienie Jezusa Chrystusa, który polecił mu zapisać to, co zobaczył i to, co ma się wydarzyć w przyszłości — w dniu Pańskim. Jedną z rzeczy, którą Jan zobaczył, była wielka nierządnica (w tłumaczeniu Biblii Króla Jakuba jest ona nazwana bardziej dosadnie):

(Ap 17:1–6) 1 I przyszedł jeden z siedmiu aniołów, którzy mieli siedem czasz, i odezwał się do mnie, mówiąc mi: Chodź, pokażę ci sąd nad wielką nierządnicą, która siedzi nad wieloma wodami; 2 Z którą nierząd uprawiali królowie ziemi, a mieszkańcy ziemi upili się winem jej nierządu. 3 I zaniósł mnie w duchu na pustynię. I zobaczyłem kobietę siedzącą na szkarłatnej bestii pełnej imion bluźnierstwa, mającej siedem głów i dziesięć rogów. 4 A kobieta była ubrana w purpurę i szkarłat i przyozdobiona złotem, drogimi kamieniami i perłami. Miała w swej ręce złoty kielich pełen obrzydliwości i nieczystości swego nierządu. 5 A na jej czole wypisane było imię: Tajemnica, wielki Babilon, matka nierządnic i obrzydliwości ziemi. 6 I zobaczyłem kobietę pijaną krwią świętych i krwią męczenników Jezusa. A gdy ją zobaczyłem, zdumiałem się bardzo.

(Rev 17:1 KJV 1900) And there came one of the seven angels which had the seven vials, and talked with me, saying unto me, Come hither; I will shew unto thee the judgment of the great whore that sitteth upon many waters:

Cokolwiek reprezentuje ta nierządnica, jej opis przypomina wygląd pogańskich bogiń, których posągi niejednokrotnie były ubierane w ozdobne szaty/suknie. Tak było między innymi z posągiem Ateny, której szatę (peplos) — tkaną przez kobiety z zamożnych rodzin — ofiarowywano w trakcie uroczystej procesji podczas najważniejszego w Atenach święta, zwanego Wielkie Panatenaje. Posąg Iuno Caelestis w Kartaginie był okryty niezwykle kosztowną, bogato dekorowaną i podziwianą przez wszystkich purpurową szatą. Zdobiona była haftami przedstawiającymi najprawdopodobniej znaki zodiaku, kwiaty i brzoskwinie. Zresztą inne boginie (i bogów) również przedstawiano w szatach pokrytych astralnymi symbolami (np. Marduka — patrona miasta Babilon, Mitrę — perskiego boga słońca, Attisa — małżonka swojej matki Kybele, Afrodytę, czy Artemidę Efeską). Poza tym boginie często przedstawiano jako siedzące/stojące na lwie lub też w towarzystwie groźnych dzikich zwierząt (np. Kybele, perską Anahitę, Isztar, Kadesz/Aszerę, hinduistyczną Parwati/Durgę*).

Spójrzmy teraz na imię nierządnicy. W polskim tłumaczeniu mamy: „wielki Babilon, matka nierządnic i obrzydliwości ziemi”. Tłumaczenie to jest oczywiście jak najbardziej poprawne, ale gubi pewną sugestię, która prawdopodobnie była oczywista dla chrześcijan zamieszkujacych Azję Mniejszą i czytających Apokalipsę po grecku. Otóż w oryginale kolejność wyrazów jest nieco inna. Ponadto w greckim tekście nie pisano przecinków. Jeśli zatem przetłumaczy się ten fragment dosłownie, wyraz po wyrazie, zachowując rodzaje gramatyczne, otrzymamy: Babilon ta wielka ta matka tych nierządnic i tych obrzydliwości tej ziemi [gr. Babylon (rodz. żeński) he megale (r. żeński.) he meter (r. żeński.) ton pornon kai ton bdelygmaton tes ges]. A więc czytając „między wierszami” mamy tu aluzję do Wielkiej Matki, pogańskiej bogini czczonej przez ludzi od bardzo dawna. Tłumaczenie Biblii Króla Jakuba — pomimo przecinka — zachowuje tę dwuznaczność:

(Rev 17:5 KJV 1900) 5 And upon her forehead was a name written, MYSTERY, BABYLON THE GREAT, THE MOTHER OF HARLOTS AND ABOMINATIONS OF THE EARTH.

Podobne tłumaczenie, tym razem nawet bez przecinków, znajdziemy w Complete Jewish Bible:

(Rev 17:5 CJB) On her forehead was written a name with a hidden meaning, BAVEL THE GREAT MOTHER OF WHORES AND OF THE EARTH’S OBSCENITIES.

Zresztą nierządnica w swojej pysze sama siebie nazywa królową:

(Ap 18:7) Ile sama się rozsławiła i pławiła się w przepychu, tyle zadajcie jej udręki i smutku, bo mówi w swoim sercu: Zasiadam jak królowa, nie jestem wdową i nie zaznam smutku.

Opis Jana nawiązuje zatem do kultu Wielkiej Matki Kybele, który był znany również z seksualnych rytuałów (prostytucji sakralnej). Ale nierząd w Biblii oznacza dwie rzeczywistości: cielesną, czyli seks bez małżeństwa, zdradę/cudzołóstwo i prostytucję oraz duchową, czyli oddawanie czci komukolwiek innemu niż prawdziwemu Bogu. W cytowanym fragmencie Apokalipsy mamy zawarte oba aspekty.

Dalej anioł wyjaśnił Janowi:

(Ap 17:15–18) 15 I powiedział do mnie: Wody, które widziałeś, nad którymi siedzi nierządnica, to ludy, tłumy, narody i języki. (…) 18 A kobieta, którą zobaczyłeś, to wielkie miasto, które króluje nad królami ziemi.

Babilon-nierządnica reprezentuje równocześnie miejsce i system** — w tym wypadku jedną światową bałwochwalczą religię i jeden światowy system ekonomiczny — panujące nad narodami ziemi w ostatnich latach/dekadach przed powrotem Chrystusa. Szersze omówienie tego tematu znacznie przekracza ramy niniejszego tekstu. Jeśli chcesz się dowiedzieć kogo/co konkretnie symbolizuje „wielki Babilon, matka nierządnic i obrzydliwości ziemi”, weź do ręki Biblię i czytaj.

Zapowiedziany sąd nad Babilonem znajdujemy w rozdziale 18 Objawienia Świętego Jana:

(Ap 18:1–8) 1 Potem zobaczyłem innego anioła zstępującego z nieba, (…) 2 I zawołał potężnie donośnym głosem: Upadł, upadł wielki Babilon, metropolia. (…) 3 Gdyż wszystkie narody piły wino zapalczywości jej nierządu, a królowie ziemi uprawiali z nią nierząd i kupcy ziemi wzbogacili się na jej wielkim przepychu. (…) 5 Jej grzechy bowiem dosięgły aż do nieba i wspomniał Bóg na jej nieprawości. (…) 8 Dlatego w jednym dniu przyjdą na nią jej plagi, śmierć, smutek i głód i zostanie spalona ogniem, bo mocny jest Pan Bóg, który ją osądzi. 9 I będą płakać, i lamentować nad nią królowie ziemi, którzy uprawiali z nią nierząd i pławili się w przepychu, gdy zobaczą dym jej pożaru. (…) 11 A kupcy ziemi będą płakać i lamentować nad nią, bo już nikt nie będzie kupował ich towaru; 12 Towaru złota, srebra, drogich kamieni, (…) 13 (…) niewolników i dusz ludzkich. (…) 15 Ci, którzy tym handlowali i wzbogacili się na niej, będą stać z daleka z powodu strachu przed jej męką, płacząc i lamentując w słowach: 16 Biada, biada tobie, wielkie miasto, ubrane w bisior, purpurę i szkarłat, przyozdobione złotem, drogimi kamieniami i perłami; 17 Bo w jednej godzinie przepadło tak wielkie bogactwo; (…)

Chwila refleksji nad powyższym cytatem i fragmentami z Księgi Jeremiasza (zob. pierwszą część artykułu) pozwala dostrzec pewną istotną zmianę: bałwochwalstwo, które kiedyś miało głównie charakter obrzędów religijnych, po kilku tysiącach lat stało się (stanie się) raczej kultem bogactwa i pieniędzy. Żydom z czasów Jeremiasza zależało na wypełnianiu ślubów i paleniu kadzidła swojej królowej niebios. Ludzie, którzy będą lamentować po zniszczeniu Babilonu-nierządnicy-systemu, będą płakać z powodu utraconej możliwości dalszego zarabiania pieniędzy i z powodu tego, że przepadło wielkie bogactwo. Ale nie wolno przy tym zapominać, że — jak napisał Paweł — „chciwość jest bałwochwalstwem” (Gal 3:5).

Wielu ludzi, wielu rządzących ulegnie urokowi tej nierządnicy. A całe narody, wyznające nieco różniące się od siebie odłamy tego kultu, zostaną przez nią doprowadzone do takiego stanu zamroczenia i szaleństwa („upici”), że będą prześladować i brutalnie mordować ludzi wiernych Bogu, którzy nie zechcą się poddać temu systemowi. Jak zapisał Jan, „matka nierządnic” będzie pijana „krwią świętych i krwią męczenników Jezusa”. Apokalipsa, jako księga prorocza (zob. Reveletion 22:19), dotyczy głównie przyszłości, ale prześladowania tych, którzy uwierzyli Jezusowi nie skończyły się po śmierci Nerona (w 68 r.), ani po edykcie Konstantyna Wielkiego (w 313 r.), ani po soborze trydenckim (w XVI w.), ani też po powstaniu ONZ (w 1945 r.), ale trwały i będą trwać aż do powrotu Chrystusa. Prześladowanie ludzi ufających Bogu nie zaczęło się też od cesarzy rzymskich, ale trwa od czasów sprawiedliwego Abla po dzień dzisiejszy. Ta anty-Boża religia Babilonu, wielkiej matki nierządnic, nie pojawi się pod koniec dziejów, ale trwa już od bardzo dawna i nie słabnie, a przybiera na sile, by osiągnąć swój szczytowy punkt na krótko przed powrotem Chrystusa na ziemię. Jan, w ostatnich wersetach rozdziału 18 podsumowuje sąd nad tym symbolicznym Babilonem (wyróżnienia w cytowanych wersetach moje):

(Ap 18:20–24) 20 Raduj się nad nim niebo oraz święci apostołowie i prorocy, bo Bóg pomścił na nim waszą krzywdę. 21 A jeden potężny anioł podniósł kamień, wielki jak kamień młyński, i wrzucił go do morza, mówiąc: Tak gwałtownie będzie zrzucony Babilon, wielkie miasto, i już go nie znajdą. 22 I głosu harfiarzy, śpiewaków, flecistów i trębaczy nie będzie już słychać w tobie, i żaden rzemieślnik jakiegokolwiek rzemiosła już się nie znajdzie w tobie, i odgłosu kamienia młyńskiego już się w tobie nie usłyszy. 23 I światło lampy nie zabłyśnie już w tobie, i głosu oblubieńca i oblubienicy nie będzie już słychać w tobie, bo twoi kupcy byli możnowładcami ziemi, bo twoimi czarami zostały zwiedzione wszystkie narody. 24 W nim też znaleziono krew proroków i świętych, i wszystkich zabitych na ziemi.

Na koniec rozważań o królowej niebios pozwolę sobie na jeszcze jedną interesującą, jak sądzę, dygresję. Otóż greckie słowo przetłumaczone w wersecie 23 powyższego fragmentu na „czary” to farmakeia. Słowo to oznacza przede wszystkim używanie pewnych mikstur/narkotyków/leków i rzucanie czarów oraz trucicielstwo, stąd ogólny sens — czary i czarnoksięstwo. Słowo o rdzeniu „farmakon” pojawia się w Biblii tylko 5 razy (z czego 4 razy w Apokalipsie). Zacytuję tylko jeden fragment:

(Ap 9:20–21) 20 A pozostali ludzie, którzy nie zostali zabici przez te plagi, nie pokutowali od uczynków swoich rąk, tak by nie oddawać pokłonu demonom i bożkom złotym, srebrnym, miedzianym, kamiennym i drewnianym, które nie mogą ani widzieć, ani słyszeć, ani chodzić. 21 I nie pokutowali od swoich morderstw ani od swoich czarów, ani od swego nierządu, ani od swoich kradzieży.

Jak się zapewne — szanowny czytelniku — domyślasz, od tego greckiego rdzenia pochodzi współczesny termin „farmakologia”. Tę informację pozostawiam bez dalszego komentarza…

* * *
Wielki Babilon istnieje wszędzie tam, gdzie jest diabelskie kłamstwo, podstęp i oszustwo oraz bunt przeciw Bogu. Tak działo się w wielu starożytnych miastach/królestwach — w Babilonie, Egipcie, Tyrze, Niniwie, Rzymie… Tak dzieje się do dziś w różnych miejscach na ziemi, także w wielu krajach uchodzących za chrześcijańskie. Matka nierządnic i obrzydliwości ziemi reprezentuje „uwodzicielski” charakter każdego bałwochwalczego systemu, który używa wszystkich dostępnych sposobów — religijnych, politycznych, ekonomicznych i militarnych — by osiągnąć zadowolenie, dobrobyt i przewagę nad innymi, ale na własnych bezbożnych warunkach. Tak przedstawiali to prorok Jeremiasz, pisząc o kulcie królowej niebios, Łukasz — opisując zamieszki w Efezie, a także Jan — w Apokalipsie. Przy czym, kiedy Jan zobaczył i na polecenie Boga opisał jaki los czeka „wielki Babilon, matkę nierządnic i obrzydliwości ziemi”, zapisał również ostrzeżenie dla wszystkich czytających jego Księgę Objawienia:

(Ap 18:4) I usłyszałem inny głos z nieba, który mówił: Wyjdźcie z niej, mój ludu, abyście nie byli uczestnikami jej grzechów i aby was nie dotknęły jej plagi.

* Współcześnie przedstawiana hinduistyczna bogini Parwati (zresztą, o tysiącu innych imion), siedząca na lwie lub tygrysie, do złudzenia przypomina opis wielkiej nierządnicy z Apokalipsy.
** Podobnie jak współczesny termin „Wall Street”.

(część 4 tutaj)

Ilustracja pochodzi z: The pictorial history of Palestine, and the Holy Land, including a complete history of the Jews. by John Kitto, London: Charles Knight and Co., 1844.
Wszystkie cytaty (chyba, że zaznaczono inaczej) pochodzą z tzw. Uwspółcześnionej Biblii Gdańskiej (2017). Pismo Święte. Stary i Nowy Testament, pilnie i wiernie przetłumaczone w 1632 roku z języka greckiego i hebrajskiego na język polski z uwspółcześnioną gramatyką i uaktualnionym słownictwem. Toruń: Fundacja Wrota Nadziei.
Cytaty oznaczone (KJV 1900) pochodzą z The Holy Bible: King James Version. (2009). (Electronic Edition of the 1900 Authorized Version). Bellingham, WA: Logos Research Systems, Inc.
Cytaty oznaczone (CJB) pochodzą z: Stern, D. H. (1998). Complete Jewish Bible: an English version of the Tanakh (Old Testament) and B’rit Hadashah (New Testament) (1st ed.). Clarksville, MD: Jewish New Testament Publications.
Ewentualne odstępstwa od opublikowanego w UBG, KJV i CJB tekstu są niezamierzone i są jedynie wynikiem pomyłek podczas kopiowania lub redakcji tekstu w wersji elektronicznej.